Şöyle ki; temerrüt halinde işleyecek faiz oranı sözleşmede belirlenebilir ancak bu rakam kanuna göre belirli sınırlar arasında olmalıdır. Temerrüt faiz oranı, faiz kanunda ifade edilmiştir. Bu miktar ticari olmayan işlerde yıllık yüzde 9; ticari işlerde merkez bankasının avans faiz oranına atıf yapılmıştır bu oran yıllık yüzde 11’dir.
Kira sözleşmesinde faiz şartı açıkça belirlenmemişse kanun gereği işletilecek faiz oranı yürürlükteki mevzuat faiz oranının yüzde yüzünü geçemez dediği için ticari işlerde yıllık en fazla yüzde yirmi iki; ticari olmayan işlerde ise en fazla yıllık yüzde on sekizi aşmayacak şekilde faiz oranı belirlenecektir.
Kira sözleşmelerinde kiracı ve kiraya veren, sözleşmeyi erken feshetmeyi kararlaştırabilir. Kira sözleşmelerinin erken feshedilmesi durumunda tarafların kira sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ifa etmekten kaçırımalarını engellemek için sözleşmede bir cezai şart kararlaştırılabilir.
4.KİRA BEDELİ ARTIŞ ORANI
Kira sözleşmelerinde kira artışın ne oranda yapılacağı hususu kira kontratının olmazsa olmazıdır. Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz. Kira artışı için kira sözleşmesine özel bir hüküm konulmamışsa kira artışının nasıl yapılacağı kanunda düzenlenmiştir.
« Kiracı, kira bedelini ödemekle yükümlüdür. Açık veya örtülü biçimde bir süre belirlenmişse, kira sözleşmesi bu sürenin sonunda kendiliğinden sona erer.
Taraflar, bu durumda, açık bir anlaşma olmaksızın kira ilişkisini sürdürürlerse, kira sözleşmesi belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.
Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hakim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.
Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. »
Gündelik hayatta kira sözleşmeleri genellikle bir yıllık yapılmaktadır. Sözleşmede bir yıllık kira bedeli belirlendikten sonra daha sonraki yıllarda kira bedelinin ne olacağı açıkça kararlaştırılmamışsa sözleşmede bir hüküm bulunmadığı
takdirde ve taraflarda bedel belirlemede anlaşamamışlarsa yeni kira bedeli hakim tarafından belirlenir; ancak bu durumda kira artış oranı bir önceki yılın ÜFE artış oranını geçemez.
Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin kira tespit davası her zaman açılabilir. Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazıı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar.
Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.
News
