Orta Asya tarihi ve coğrafyasına odaklanan tarihçi ve çevre uzmanı.
Derya SOYSAL / AVRUPAPRESS
Yeni dünyalar keşfetme arzusuyla Avrupalılar, manzara değişikliği ve cennet gibi yeni
destinasyonlar arıyor. Bunlar arasında, güzel dağları ve doğayı sevenlerin göz diktiği yeni bir
destinasyon olan Kırgızistan da yer alıyor.
Pabion-Mouriès (2013), Kırgızistan’ın Kırgız halkının kültürel özelliklerinin yanı sıra olağanüstü
doğal güzellikleriyle de öne çıktığını belirtiyor. Kırgızistan topraklarının yaklaşık %87’sinin
2.500 metrenin üzerinde bir rakımda olması (Abazov, 2004: 2), ülkeyi dağ turizmine elverişli
bir coğrafya haline getirmektedir.
Kırgızistan eski bir Sovyet sosyalist cumhuriyetidir. Bağımsızlığından bu yana ülke,
dünyaya açıklığı ve hızlı demokratikleşme taahhüdüyle uluslararası sahnede adından söz
ettirmiştir.
Kırgızlar eski göçebeler olarak bilinir ve onları özgürlüğe bu kadar bağlı kılan da bu
göçebe kültürüdür. Ülkede hala yarı göçebe aileler yaşamaktadır. Kırgızistan’ı mutlaka
görülmesi gereken bir yer haline getiren de bu göçebe kültürüdür. Pabion-Mouriès (2013)
Kırgızistan’ın Orta Asya’daki en demokratik ülke olarak kabul edilebileceğini yazmaktadır.
Yukarıda da belirtildiği gibi Kırgızistan, güzel dağları ve canlı göçebe kültürü nedeniyle
turistlerin ilgisini çekmektedir. Dağlar, dünyada turizm için kullanılan en önemli kaynaklardan
biridir. Dağcılık ve dağ turizmi faaliyetleri kitle turizminin uğrak yeri olmaya başlamıştır (ŞENOL
ve diğerleri, 2016).
Dahası, ekolojistler tarafından Batı’da geliştirilen bir göçebe konutu olan yurt, Kırgızistan’da
ortaya çıkmıştır. Yurt, Kırgızistan’ın öyle bir sembolüdür ki, kırmızı ve sarı Kırgız bayrağında
geleneksel Kırgız yurdunun tepesi (tunduk) yer almaktadır. Hallé & Passavant (2012), « göçebe
arketipinin doğal alanlar (bozkır manzarası), geleneksel bir yaşam alanı (yurtlar), ulaşım aracı
olarak at kullanımı, pastoral faaliyetler ve kültürel uygulamalar (kartal avcılığı, keçe yapımı
(şırdak : keçe halı), fermente kısrak sütü olan kymys (koumis), boorsok (küçük kızarmış hamur
parçaları) veya kuruts (kurutulmuş yoğurt köftesi) gibi mutfak spesiyaliteleri) ».
Güzel manzaralarının yanı sıra Kırgızistan, antik İpek Yolu üzerindeki kilit konumu
sayesinde tarihi mirası nedeniyle de turistlerin ilgisini çekmektedir. Ülke kesinlikle bazı dikkat
çekici yapıları korumuştur: antik kervan şehirleri (örneğin Taş Rabat Kervansarayı, 15. yüzyıl),
minareler (örneğin Burana Kulesi, 11. yüzyıl), camiler vb. (Hallé & Passavant, 2012).
Büyük tarihi şahsiyetlerin doğduğu bölge olması ve tarihi şahsiyetler tarafından
tutkuyla anlatılması da cabası. Ülke, Cengiz Han, Manas, Büyük İskender (Terres d’Aventure,
2011) ve Marco Polo (Explorator, 2010) gibi simgesel figürler etrafında bütün bir sembolik
evreni harekete geçirmektedir.
Bugün Kırgızistan turistler için popüler bir destinasyon ve ünlü youtuber Seblafrite
destinasyon hakkında dikkat çekici bir vlog hazırladı. Güzel dağları nedeniyle dağcılık,
Kırgızistan’daki en popüler turizm türlerinden biridir. Güzel dağlarının yanı sıra, ülke aynı
zamanda bir dizi olağanüstü göle de sahiptir ve ziyaretçiler, dünyadaki hiçbir gölün
Kırgızistan’daki Issık Göl’ün güzelliğiyle eşleşemeyeceğine tanıklık etmektedir. Aslında,
Sovyetler Birliği döneminden beri bu bölge, Sovyetler Birliği’nin en gözde sahil beldesi olduğu
için özellikle termal kaplıcaları nedeniyle turistler için bir mıknatıs olmuştur. Gerçekten de
Sovyet döneminde Kırgızistan, büyük çoğunluğu Rus ve Kazaklardan oluşan, neredeyse
sadece SSCB’den gelen çok sayıda turisti ağırlamıştır. Berenaliev (2014), « Issık Göl, Orta
Asya’da plaj turizmi için önde gelen destinasyondur. Tercih edilen bir destinasyondur; en
yüksek turist yoğunluğuna ve turizm faaliyetleriyle bağlantılı sermayeye sahip turistik
faaliyetler listesinin başında yer almaktadır. Göl, bölgenin can damarıdır ». Ülkenin resmi
istatistiklerine göre Issık Göl, Kırgızistan’da en çok ziyaret edilen turistik yer. Kültür,
Enformasyon ve Turizm Bakanlığı Turizm Dairesi Müdürü’ne göre gölün plajları çok sayıda
turisti kendine çekiyor.
Böylesine büyük bir gölün varlığı (178 km uzunluğunda, 60 km genişliğinde) daha ılıman bir
kış mevsimiyle birlikte elverişli bir mikro iklim yaratmaktadır. Bu pazar segmentindeki turistler
için temel motivasyonlar olağanüstü bir doğal ortamın varlığına dayanmaktadır: tatlı suyuyla
çok güneşli göl, beyaz kumlu plajlar, deniz iklimi ve dağ havasının karışımı unutulmaz duygular
yaratmaktadır. Issık Göl’ün sahil beldeleri ve sanatoryumları bir dizi otel, restoran, eğlence,
spor, terapötik tedavi ve gezi hizmetlerinin yanı sıra dinlenme tesisleri de sunmaktadır.
Turistler genellikle deniz turizmini dağlarda piknikle birleştirmektedir (Berenaliev, 2014). Issık
Göl bölgesi, 2001 yılından bu yana UNESCO’nun İnsan ve Biyosfer programı kapsamında
dünya rezerv ağına dahil edilmesiyle uluslararası tanınırlığa sahip olmuştur.
Hallé & Passavant (2012), Kırgızistan’ın macera turizminin kendine özgü mantığı içinde
değerlendirilen ürünün tüm özelliklerini bir araya getirdiğini yazmaktadır. Ülkenin Orta Asya
bölgesindeki en önemli doğal ve kültürel kaynaklara sahip olduğunu da eklemektedirler.
Kırgızistan düzenli olarak Orta Asya’nın İsviçre’si ile karşılaştırılmaktadır. Birçok turistik
cazibe merkezine, başka bir deyişle turistler için cazip bir destinasyon haline getirebilecek
doğal ve kültürel kaynaklara sahiptir.
Düşük nüfus yoğunluğuna sahip küçük bir ülkedir: 198.000 km² ve 7,5 milyon nüfusa
sahiptir. Topografyası esasen dağlıktır; topraklarının %94’ü sıradağlarla kaplıdır ve ortalama
rakımı 2.750 metredir. En yüksek zirveler Tien Shan sıradağlarında (Pobedy Zirvesi, 7,439 m;
Kan Tengri Zirvesi, 7,010 m) ve Pamir Altay’dadır (Lenin Zirvesi, 7,134 m). Bu zirveler geniş
vadileri, yüksek platoları ve Peru’daki Titicaca Gölü’nden sonra dünyanın en yüksek ikinci gölü
olan Issyk Kul Gölü’nü çevrelemektedir (Hallé & Passavant, 2012).
Avrupa Birliği ülkeleri de dahil olmak üzere birçok ülkenin vize istemediği ve WIFI,
ulaşım erişilebilirliği vb. çok kolay olduğu göz önüne alındığında, turist sayısının her geçen
gün arttığını eklemek önemlidir.
Kısacası, güzel dağları, nefes kesen doğası, eşsiz göçebe kültürü, savaşçı geçmişine
tanıklık eden prestijli tarihi eserleri ve İpek Yolu üzerindeki önemi ile Kırgızistan, dağcılık ve
cennet manzaralarını sevenler için bir zorunluluktur.
kaynaklar:
ABAZOV, Rafis (2004). Historical Dictionary of Kyrgyzstan, The Scarecrow Press, Inc.,
Lanham, Maryland, and Oxford.
Berenaliev, Y. (2014). Le tourisme au Kirghizstan: enjeux d’un développement durable
(Doctoral dissertation, Grenoble).
Hallé, J., & Passavant, E. (2012). Le contrôle à distance: La gestion de la sous-traitance au
Kirghizstan par les agences françaises de tourisme d’aventure. Téoros, 31(1), 103-114.
Pabion-Mouriès, J. (2013). Tourisme communautaire et patrimonialisation de la culture. Le
cas du Kirghizstan postsoviétique et multiethnique. Collection EDYTEM. Cahiers de
géographie, 14(1), 91-100.
ŞENOL, F., TOKMAK, C., & GNİRA, M. (2016). DAĞ TURizmi VE GElişmesinin ÖNÜNDEki
ENGELLER: KIRGIZistAN ÖRNEĞi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 139-1
AVRUPAPRESS GAZETSI OLARAK
DERYA SOYSAL
Hanima tesekkur ederiz….
Bilgin Ozcifci / AVRUPAPRESS
Derya SOYSAL / AVRUPAPRESS
News
