Ülkeyi gerilime sokan ültimatom ve perde arkası hesaplaşma
Belçika siyaseti yıllardır görmediği bir gerilime sürüklendi. Arizona koalisyonu adım atmıyor, federal bütçe yerinde sayıyor ve Başbakan Bart De Wever, adeta masaya yumruğunu vurarak 50 günlük bir ültimatom verdi:
“Noel’e kadar anlaşma yoksa, istifa ederim.”
Bu sözün siyasette bir karşılığı var:
1 Ocak’ta geçici bütçe (douzièmes provisoires), ertelenen reformlar ve frene basmış bir ülke.
Mart’a kadar rafa kalkan dosyalar
Emeklilik bonus-malus yok
Gece çalışması reformu yok
Sermaye kazancı vergisi yok (yasa yetişmedi → 1 Ocak imkânsız)
Maliyet: Mart sonuna kadar 1,2–1,7 milyar € kayıp.
Sermaye kazancı vergisinde siyasi mutabakat var, ama teknik hazırlıklar — bankalar, portföy reset sistemi, hukuki uyum — henüz ortada yok.
Yasa yoksa uygulama yok.
Gerilim tavan yapıyor: herkes pozisyonunu sertleştirdi
De Wever: “Noel’e kadar ya anlaşma ya son.”
Conner Rousseau: Başbakan’ın “aşağılandığını” söylüyor, yüksek gelirden daha fazla katkı istiyor.
Alexia Bertrand: Bütçe hazırlığı için “çok geç, çok zayıf” diyor.
Ama asıl kavga burada değil:
MR vs N-VA.
Frankofon liberaller: “Yeni vergi yok.”
N-VA: “Artık karar verilmeli, reform veya kemer sıkma.”
Ültimatom siyasi satrancı bir güç oyununa dönüştürüyor.
Geçici bütçe neden kötü bir işaret?
BNB açıkça uyarıyor:
borç patikası kötüleşiyor
faiz yükü sıçrıyor
her gecikme açığı büyütüyor
Geçici bütçe sadece “beklemeye alır”.
Sorunu çözmez.
Vatandaş ve iş dünyası için sonuçlar
Maaşlar: Ocak’ta vergi muafiyet güncellenmeyecek → 1 Nisan’a ertelenecek
Tasarruflar: Sermaye kazancı yasası çıkana kadar belirsizlik
İş piyasası: Gece çalışma ve uzun süreli hastaların aktivasyonu gecikiyor
Noel’e kadar iki net senaryo
✅ 1) Devam — Uzlaşma çıkarsa
Aralık sonunda hızlı oylama
Uygulama başlangıcı: 1 Nisan
Sermaye kazancı vergisi: 2026’da kısmi yürürlük
❌ 2) Çıkış — Kriz derinleşirse
Başbakan istifa ediyor
Geçici bütçeler uzuyor
Reformlar donuyor
Finans piyasalarına kötü sinyal
Bouchez sahnede: herkes ona mı yükleniyor?
Kilitlenen bütçe görüşmelerinin tek bir adreste toplandığını görüyoruz:
Georges-Louis Bouchez (MR).
Koalisyon ortakları — önce fısıltıyla, sonra açıkça — tıkanıklığın sorumlusu olarak Bouchez’i gösteriyor.
Genelde sakin olan Maxime Prévot bile sonunda dayanamadı:
“MR’nin tavrı bu krizin sebeplerinden biri.”
Bouchez çizgisini değiştirmiyor:
“Daha fazla harcama yok, yeni vergi yok.”
Ve en önemlisi:
De Wever’a boyun eğmiyor.
Bir liberal stratejist şöyle diyor:
“De Wever, kendisine direnene alışık değil.
Bouchez geri adım atmıyor.”
Bu tavrın bedeli var:
Popülerlik riski: KDV artışı + indeks duraksamasına karşı çıkmak
Siyasi risk: “Hükümeti kilitleyen adam” imajı
Bu sırada bütçe mekanizması adeta kitlenmiş durumda:
1,3–1,6 milyar € gecikmiş gelir
erken emeklilik ve istihdam önlemleri beklemede
sermaye kazancı vergisi askıda
reformlar durmuş
Bir yıl kayıp.
Bir milyar yok oldu.
Bir ülke yavaşladı.
Bir devlet üç ay boyunca “uyku modunda” yönetilemez.
İlkbaharda “mucizevi” bir bütçe toparlanması beklemek hayal.
Geçici bütçe harcamayı frenler,
ama çukuru kapatmaz.
Bu ültimatom tüm partilere net bir soru soruyor:
Gerçekten hangi reformu savunuyorsunuz ve hangi vergiyi halka izah edebilirsiniz?
Kadir Duran / AVRUPAPRESS
News
