Küreselleşen dünyada artan dünya nüfusunu doyurabilmek ve doğal kaynakların sürdürülebilirliğini
sağlamak açısından “gıda israfını önlemek” son derece önemli bir hale geldi.
Ekonomik açıdan da gıdaya ulaşmanın ne kadar zorlaştığını düşündüğümüzde gıdayı muhafaza
edebilmek ve sıfır atık felsefesi her bireyin duyarlı olması gereken bir farkındalık.
Gıda İsrafı Nedir Ve Sebepleri Nelerdir ?
2021 Birleşmiş Milletler Gıda İsrafı Raporuna göre: Türkiye’de her yıl 7,7 milyon ton yiyecek çöpe
atılıyor!!!!
Gıda israfı, birçok farklı nedenden oluşabilmektedir.
– Gıdaların hasat veya nakil sırasında ezilmesi, çürümesi ve bozulması gıdanın israf edilmesine
yol açmaktadır.
– Toptan ve perakende satış noktalarında gıdanın zarar görmesi, bozulması ve israf olması
mümkündür.
– Lokantada yemek yedikten sonra tabakta bırakılan yemek artıkları, açık büfelerden
düşünmeden doldurulan tabaklar büyük bir israf nedenidir.
– İhtiyaç dışında ve gereğinden fazla alınıp, tüketilmeden bayatlayan, bozulan gıdalar da yine
gıda israfına neden olmaktadır.
– Yapılan araştırmalara göre, en yüksek gıda israfı evlerde gerçekleşmektedir.
Gıda israfının önlenmesi için ilk adım, bireylerin ve toplumun bilinçlendirilmesidir.
Mutfakta «Sıfır Atık» Hayat Kurtarır.
Mutfakta “Sıfır Atık” uygulamaları hem tasarruf sağlar, hem üretim maliyetlerimizi azaltır.
Değerlendirmek, etkin kullanmak, yenilemek, farklılaştırmak bir bilinçtir.
Peki nedir bu “Sıfır Atık”?
“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin
gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda
ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi
olarak tanımlanan bir hedeftir
Gıda israfını önlemek ve sıfır atık için mutfakta neler yapabiliriz?
– Alışveriş planlamamızı yaparak, bu plana uygun alışveriş yapmak gerekir. İhtiyaç dışındaki
gereksiz tüketimin engellenmesi sağlanmalıdır.
– Gıda maddelerini satın alırken, kullanacağımız zamana göre uygun SKT/TETT li ürün
alınmalıdır. Market rafında SKT/TETT si en geç ürünü aldığımızda uygun ancak yakın tarihli
gıdaların israf olması olasıdır.
– Buzdolabı ve kilerimizi sık sık kontrol edip, ürünlerimizin takibini yapabiliriz. Özellikle
hazırladığımız, belli bir süre muhafaza edeceğimiz ürünler üzerine üretim tarihimizi belirten
etiketler yapıştırarak SKT si geçmeden uygun zamanda kullanabiliriz.
– Sebze ve meyveleri mümkün olduğunca taze olarak tüketmeli, kalite ve besin değeri
kayıplarını en aza indirmeliyiz.
Hazırladığımız, pişirdiğimiz gıdaları yeterli miktarda mümkünse tek öğünde tüketilecek
miktarda hazırlamalı, tekrar tekrar ısıtılarak servis edilmesi engellenmelidir.
– Yiyecekleri servis ederken küçük porsiyonlar halinde servis etmeli, istendiğinde tekrar servis
edilebilecek şekilde planlanmalıdır.
– Dondurma, kurutma gibi gıda muhafaza yöntemlerini kullanarak gıdaları işleyebilirsiniz.
– Yumuşamış, ezilmiş meyveleri komposto, hoşaf, meyve püresi, tatlı, sos, içecek vb. gibi
ürünler hazırlayarak değerlendirebilirsiniz. Ancak bu meyveler kesinlikle küflü ya da çürük
olmamalıdır.
– Sebze – meyve kabukları bıçak yerine soyacak ile soyarak, kabukla birlikte atılacak gıda oranı
azaltılabilir.
– Ekmek en çok israf edilen ürünlerden biridir. Ancak kolaylıkla israfı önlenebilir. Bayat
ekmeklerden; çorbalar için kıtır ekmek, galeta unu, yumurtalı ekmek, ekmek tatlısı, ekmek
pizza vb. alternatif ürünler hazırlanabilir.
– Bakliyatların ve uygun olan çeşitli sebzelerin tohumları çimlendirilerek salata ve yemeklerde
kullanılabilir. Veya kendi mini bahçemizi oluşturabiliriz.
– Temiz olan gıda artıkları kurutulup öğütülerek, bitkiler için kompost gübre oluşturulabilir.
Gıda Mühendisi
Catering İşletmecisi ve Kalite Yöneticisi
Aydan DALBASTI / AVRUPAPRESS
News
